«Συμμετέχω και στηρίζω» - Ανοίγει τα χαρτιά του για την ίδρυση αυτόνομης τριτοβάθμιας εκπαιδευτικής δομής στη Στερεά ο Ιωάννης Μπούγας
Με βαρυσήμαντο άρθρο του ο υφυπουργός Δικαιοσύνης και βουλευτής Φωκίδας Γιάννης Μπούγας ανοίγει για πρώτη φορά τα χαρτιά του για το περιφερειακό πανεπιστήμιο τονίζοντας ότι συμμετέχει σε κάθε προσπάθεια διεκδίκησης θέτοντας όμως, κάποιες προϋποθέσεις.
Η πρώτη είναι να μην είναι σε αντίθεση με το υφιστάμενο τμήμα στην Άμφισσα, για το οποίο τονίζει ότι χρόνο με το χρόνο εδραιώνεται ολοένα και περισσότερο από όλες τις απόψεις.
Η δεύτερη είναι αρχικά να εκπονηθεί νέα μελέτη από πρόσωπο υψηλού κύρους και στη συνέχεια να ακολουθήσει μελέτη βιωσιμότητας. Όσο για το όνομα τονίζει ότι το «Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας» αναφέρεται-περιορίζεται νοηματικά στην τοπική-χωρική περιφέρεια λειτουργίας του Πανεπιστημίου, αντίθετα το όνομα «Δελφικό Πανεπιστήμιο», που είχε παλαιότερα προταθεί, νοηματοδοτεί εξωστρέφεια και οικουμενική εμβέλεια. Αυτονόητα η επιλογή του ενός ή του άλλου ονόματος προσδιορίζει και την έδρα του Ιδρύματος”,προτείνοντας, ουσιαστικά, η έδρα να είναι στους Δελφούς ή γενικότερα στη Φωκίδα.
Ακολουθεί το άρθρο του κ. Μπούγα:
Με την ευκαιρία της έναρξης του νέου ακαδημαϊκού έτους θα ήθελα να αναφέρω ορισμένα στοιχεία που είναι νομίζω χρήσιμα για να γίνει καλύτερα κατανοητό πόσο επίμοχθη, αλλά συνάμα και σημαντική είναι η προσπάθεια για την βιώσιμη και ορθή λειτουργία πανεπιστημιακής σχολής στην Άμφισσα και να εκφράσω την άποψή μου για το αίτημα ίδρυσης Πανεπιστημίου στη Στερεά Ελλάδα .
Η ιστορία το Τμήματος στην Άμφισσα
Αρχικά θα μιλήσω για την ιστορία του Τμήματος στην πόλη μας, όπως την έχω βιώσει ως πολίτης της Άμφισσας, αλλά και βουλευτής στις πλέον κρίσιμες στιγμές για την επιβίωσή του. Το Τμήμα Τουριστικών Επαγγελμάτων Άμφισσας ως παράρτημα του Τ.Ε.Ι Στερεάς Ελλάδας ιδρύθηκε το 1998 από την τότε Κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ με Πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη. Ήταν η εποχή που η τότε Κυβέρνηση σε κάθε πόλη και κωμόπολη της Χώρας μοίραζε Σχολές Πανεπιστημίου ή Τ.Ε.Ι. Υπενθυμίζω ότι την περίοδο εκείνη δεν ενδιέφερε τόσο η ποιότητα των σπουδών, ούτε τα επαγγελματικά δικαιώματα, αλλά η εύκολη και γρήγορη λήψη πτυχίου με υψηλό βαθμό για διορισμό στο Δημόσιο, καθώς λίγα χρόνια πριν (1994) το πολιτικό σύστημα αδύναμο πλέον να διαχειριστεί τον τεράστιο όγκο των αιτημάτων διορισμών, με το ν. 2190/1994 (γνωστός ως νόμος Πεπονή) σύστησε το ΑΣΕΠ ως ανεξάρτητη αρχή, καθιερώνοντας ένα αντικειμενικό σύστημα προσλήψεων, το οποίο μοριοδοτούσε κάθε πτυχίο και το βαθμό του. Ανεξάρτητα όμως από τα παραπάνω, που δημιούργησαν νέες πολιτικές παθογένειες, η Ίδρυση του Τμήματος στην Άμφισσα, καταγράφεται ως επιτυχία της τότε Κυβέρνησης και του βουλευτή καθώς ιδίως τα πρώτα χρόνια βοήθησε και προώθησε την οικονομία της πόλης
μας.
Την περίοδο εκείνη, που ο αριθμός των επιτυχόντων στα ΑΕΙ και ΤΕΙ υπερέβαινε τις 100.000 ετησίως στη Χώρα, στο ΤΕΙ της Άμφισσας εισάγονταν όντως πολλοί σπουδαστές.
Η προσδοκία ότι κάθε χρόνο θα εισάγονται εκατοντάδες σπουδαστές σε συνδυασμό με τα δωρεάν ποσά, που δόθηκαν μετά το σεισμό του 1995 ως κρατική αρωγή και τα χαμηλότοκα δάνεια για επισκευές και κατασκευές κτηρίων που υπέστησαν ζημιές από το σεισμό, οδήγησαν σε κατασκευή πολλών νέων, μικρού σχετικά εμβαδού (γκαρσονιέρες ή δυάρια) ακινήτων στην Άμφισσα, που προορίζονταν για τη διαμονή των σπουδαστών.
Το Τμήμα αρχικά στεγάστηκε στο κτήριο του ΕΟΜΜΕΧ με την υπόσχεση της τότε Κυβέρνησης για σύνταξη μελέτης, ώστε να κατασκευαστεί κτήριο.
Το 2004 λίγο μετά τις εκλογές της 7ης.Μαρτίου, που ανέδειξαν Κυβέρνηση τη ΝΔ και εξελέγην βουλευτής της μονοεδρικής πλέον Φωκίδας, ξεκίνησε η κατασκευή του κτηρίου.
Σύντομα όμως η κατασκευή διεκόπη, επειδή διαπιστώθηκε ότι η πολυαναμενόμενη και πολυδιαφημιζόμενη μελέτη, που πριν τις εκλογές είχε παραλάβει το ΠΑ.ΣΟ.Κ, αφορούσε άλλο κτήριο και δεν μπορούσε να εφαρμοστεί, γεγονός, που είτε αγνοούσαν οι ιθύνοντες, είτε συνειδητά το απέκρυψαν.
Οι παλαιότεροι θυμούνται ότι για αρκετά χρόνια, αντί κτηρίου βλέπαμε ένα γιαπί στην είσοδο της πόλης. Εν τέλει με προσωπική και μεγάλου κόστους και ρίσκου απόφαση, ζήτησα την απένταξη του έργου από το Γ΄ΚΠΣ που είχε ενταχθεί και με πολύ προσπάθεια και αγώνα τη χρηματοδότησή του από το Δ΄ΚΠΣ με νέα μελέτη, όπως και έγινε. Έτσι το Τμήμα απέκτησε τις πιο σύγχρονες κτηριακές εγκαταστάσεις περιφερειακού ΤΕΙ στη Χώρα.
Τη φθίνουσα πορεία του Τμήματος, που είχε ήδη αρχίσει να εμφανίζεται ήδη από τις αρχές του 2000, επιτάχυνε η βάση του 10 από την αείμνηστη Μαριέττα Γιαννάκου. Για να μην κλείσει το Τμήμα, αλλάξαμε σε χρόνο ρεκόρ το γνωστικό αντικείμενο σε «Εμπορίας Διαφήμισης», αλλαγή που εξασφάλισε μεσοπρόθεσμα τη βιωσιμότητά του, μέχρι το 2019 με προσπάθειες για διατήρησή του και της πρ. βουλευτού της ΝΔ κας Ασπασίας Μανδρέκα όταν κινδύνευσε το Τμήμα να χαθεί.
Η εγκατάλειψη 2015-2019, η απαξίωση, ο νόμος Γαβρόγλου και ο πανικός, που οδήγησε σε εμπαιγμό των πολιτών με «τμήματα επί χάρτου» και εκπρόθεσμες βουλευτικές τροπολογίες, που μας εξέθεσαν διεθνώς
Ο ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ από το 2015, που συγκυβέρνησε με τους ακροδεξιούς εγκατέλειψε στην τύχη του το Τ.Ε.Ι και οι τοπικοί του εκπρόσωποι επέδειξαν προκλητική ανικανότητα και αδιαφορία.
Μέχρι που ήλθε ο νόμος Γαβρόγλου.
Μετά την εφαρμογή του καταστροφικού για την τριτοβάθμια εκπαίδευση νόμου Γαβρόγλου, που διέλυσε σε μια νύκτα την τεχνολογική εκπαίδευση, καταργήθηκε το μοναδικό τμήμα ΤΕΙ, που λειτουργούσε στην πόλη μας.
Στο αρχικό κείμενο του νόμου Γαβρόγλου, δεν προβλεπόταν στο νομό μας πανεπιστημιακό τμήμα.
Υπό το βάρος των κατακραυγών, των πιέσεων από τους πολίτες και τα ΜΜΕ, για ν΄αποφύγουν την εκλογική συντριβή στις εκλογές του 2019, αναγκάστηκαν πανικόβλητοι να δημιουργήσουν όπως - όπως Τμήματα ΑΕΙ και στον πανικό τους από κανένα προέβλεψαν 2 τμήματα στην Άμφισσα, χωρίς κανένα διάλογο, χωρίς να γνωρίζουν ποιές ανάγκες καλύπτουν, το ειδικότερο γνωστικό τους αντικείμενο, τα προγράμματα σπουδών, τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων. Ήξεραν πολύ καλά ότι ήταν αδύνατο να λειτουργήσουν.
Σκοπός τους ήταν να κατασκευάσουν «επί χάρτου» εκλογικό αφήγημα και, μετά τις εκλογές του 2019 που γνώριζαν ότι θα έχαναν, να μπορούν να κατηγορούν, όπως έκαναν, την Κυβέρνηση και τους βουλευτές για έλλειψη ενδιαφέροντος!
Έτσι δημιούργησαν 2 Τμήματα, το πρώτο στο κείμενο του νόμου που ήδη λειτουργεί και το δεύτερο ήταν το Τμήμα «Πολιτισμού και Αγροτικού Τουρισμού» του Γεωπονικού Πανεπιστημίου με έδρα την Άμφισσα με τροπολογία, που υπογράφεται από τον τότε Βουλευτή Φωκίδας του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος δεν φρόντισε καν να τηρήσει στοιχειωδώς τον Κανονισμό της Βουλής και να καταθέσει τουλάχιστον εμπρόθεσμα την τροπολογία, που κατατέθηκε ΕΚΠΡΟΘΕΣΜΑ.
Η αιτιολογία, που περιέχεται στην τροπολογία, είναι η εξής: «Με την προτεινόμενη διάταξη ιδρύεται ‘Τμήμα Πολιτισμού και Αγροτικού Τουρισμού’ με έδρα την Άμφισσα. Η ίδρυση του Τμήματος σε μια περιοχή όπου βρίσκονται οι Δελφοί και είναι χαρακτηρισμένη ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς Unesco, όπου βρίσκονται οι προστατευόμενες περιοχές (Εθνικοί Δρυμοί Παρνασσός, Γκιώνα, Βαρδούσια) και Κορινθιακός Κόλπος (περιοχή Natura) ενώ ταυτόχρονα παράγονται αγροκτηνοτροφικά προϊόντα υψηλής ποιότητας θα συνδυάσει τον Πολιτισμό με τον Τουρισμό και την αγροτική παραγωγή».
Σε όλα σχεδόν τα κράτη του σύγχρονου κόσμου η ίδρυση πανεπιστημιακών τμημάτων είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιου διαλόγου, μελέτης και έρευνας που λαμβάνει υπόψη διεθνή στάνταρτ.
Η ίδρυση Τμήματος Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με εκπρόθεσμη βουλευτική τροπολογία – έκθεση ιδεών, επιπέδου δημοτικού σχολείου αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία και ρεζίλεψε τη Χώρα και την Άμφισσα, καθώς ήταν αδύνατο να λειτουργήσει Πανεπιστημιακό Τμήμα.
Από το 2019 μια μεγάλη συλλογική και μεθοδική προσπάθεια αποδίδει
Για το υφιστάμενο Τμήμα Περιφερειακής και Οικονομικής Ανάπτυξης παραλάβαμε μόνο το ΦΕΚ, χωρίς καμία απολύτως υποδομή και υπό νέο καθεστώς Διοίκησης.
Με μεγάλη προσπάθεια το Τμήμα έχει ήδη 12 μέλη ΔΕΠ και κάθε χρόνο αυξάνει τον αριθμό των φοιτητών. Το 2019,2020 μόλις 3 φοιτητές, το 2021 18, το 2022 33, το 2023 40, το 2024 42 και το 2025 48.
Εξάλλου με την υπ΄αριθμ. Φ.253/46061/Α5/29.04.2025 απόφαση της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Σοφίας Ζαχαράκη, θα ισχύσει από τις πανελλαδικές εξετάσεις του 2026, το Τμήμα της Άμφισσας προστίθεται, τόσο στο 1ο Επιστημονικό Πεδίο Ανθρωπιστικών, Νομικών και Κοινωνικών Επιστημών, όσο και στο 2ο Επιστημονικό Πεδίο Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών, παράλληλα με το 4ο, που είναι ήδη ενταγμένο. Έτσι το Τμήμα της Άμφισσας θα έχουν δυνατότητα να το επιλέγουν υποψήφιοι από τρία (3) Επιστημονικά Πεδία, γεγονός που ισχύει για πολύ λίγα τμήματα στην Ελλάδα και αναμένεται ν΄αυξήσει σημαντικά τον αριθμό των εισαγόμενων φοιτητών.
Αξιοσημείωτη ποιοτική παράμετρος ότι κάθε χρόνο όλο και περισσότεροι φοιτητές παρακολουθούν και διαμένουν μόνιμα στην Άμφισσα.
Οι απόφοιτοι έχουν επαγγελματικά δικαιώματα οικονομολόγου, ίδια με τους αποφοίτους των Οικονομικών Σχολών των Πανεπιστημίων μας και εγγράφονται μετά την αποφοίτησή τους στο Οικονομικό Επιμελητήριο, γεγονός που καθιστά το Τμήμα άκρως ελκυστικό.
Εξαιρετικά σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι το Τμήμα ήδη έχει πιστοποιηθεί από την Ανεξάρτητη Αρχή, ώστε να μην υπάρχει καμία απολύτως αμφιβολία για την ποιότητα των σπουδών, έχει ενταχθεί σε 3 επιστημονικά πεδία και οι καθηγητές του εποπτεύουν σημαντικό αριθμό διδακτορικών διατριβών.
Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα περιφερειακά τμήματα της Χώρας.
Τα πανεπιστημιακά τμήματα δεν τα επιλέγουν οι φοιτητές επειδή τα θέλουν οι πολιτικοί και οι τοπικές κοινωνίες. Πρέπει να είναι ανταγωνιστικά.
Στόχοι και προοπτικές
Για να μην επαναληφθούν οι δύσκολες μέρες που συνοπτικά περιέγραψα παραπάνω, τεθεί σε κίνδυνο η καλή και εύρυθμη λειτουργία του Τμήματος, και εν τέλει αμφισβητηθεί η βιωσιμότητά του στον τόπο μας, οφείλουμε όλοι, περιλαμβανομένης αυτονόητα της Αυτοδιοίκησης, εμπράκτως να στηρίζουμε με κάθε δυνατό τρόπο τη λειτουργία του και τους ανθρώπους που υπηρετούν σε αυτό και επιτελούν κατά γενική ομολογία σημαντικό έργο. Το ελάχιστο που πρέπει να κάνουμε είναι να απέχουμε από πράξεις και δηλώσεις υπονόμευσης, που γίνονται αποκλειστικά για κομματικούς σκοπούς και δεν βασίζονται στην πραγματικότητα.
Το Πανεπιστήμιο στηρίζει το Τμήμα της Άμφισσας: Η εκπόνηση διδακτορικών διατριβών υπό την επίβλεψη των καθηγητών μεγιστοποιεί
το κύρος του. Ο Πρύτανης, η Σύγκλητος, η Πρόεδρος κ. Κατσαϊτη και οι καθηγητές σε συνεργασία με όλους τους φορείς ενισχύουν την εξωστρέφειά του και, προωθούν τη διασύνδεσή του με την τοπική κοινωνία και οικονομία. Π.χ. τους προσεχείς μήνες θα αρχίσει η συνεργασία του
Τμήματος με το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.
Η βιωσιμότητα του Τμήματος είναι λοιπόν ο βασικός μας στόχος και αποτελεί την αναγκαία συνθήκη για την περαιτέρω ανάπτυξη σπουδών τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στον τόπο μας. Σαφείς στόχοι, για την επίτευξη των οποίων είμαι αταλάντευτα δεσμευμένος να εξαντλήσω κάθε προσπάθεια, εργαζόμενος με μέθοδο και σοβαρότητα είναι:
α) οι μεταπτυχιακές σπουδές και
β) η ίδρυση νέας Σχολής,
εξασφαλίζοντας επίσης τις προϋποθέσεις για την βιωσιμότητά της, που θα πολλαπλασιάσει τα οφέλη για τον τόπο μας.
Ίδρυση νέου Πανεπιστημίου στη Στερεά Ελλάδα
Επί της αρχής ουδείς μπορεί να έχει αντίρρηση για ίδρυση Πανεπιστημίου στη Στερεά Ελλάδα και προσωπικά δηλώνω εκ των προτέρων και ξεκάθαρα ότι συμμετέχω σε αυτή την οραματικά προσπάθεια και στηρίζω τις πρωτοβουλίες όλων.
Για να ευοδωθεί όμως η προσπάθεια και να τελεσφορήσει απαιτούνται, κατά την άποψή μου, συγκεκριμένες ενέργειες, που πρέπει να γίνουν με σοβαρότητα, ανάλογη με τη σοβαρότητα του εγχειρήματος και επαγγελματισμό.
Αναγκαία προϋπόθεση είναι η διατύπωση – συγκρότηση πρότασης, προϊόν συζήτησης, καλόπιστου διαλόγου και ευκταίας σύγκλισης όλων των φορέων (Βουλευτών, Περιφέρειας, Δήμων, Επιμελητηρίων, Κοινωνικών Φορέων κλπ), ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή συναίνεση. Η πρόταση πρέπει να ΣΥΝΔΙΑΜΟΡΦΩΘΕΙ από όλες τις πολιτικές, αυτοδιοικητικές, οικονομικές και κοινωνικές δυνάμεις της Στερεάς και να μην «υποδειχθεί» από οποιονδήποτε φορέα, όσο αντιπροσωπευτικός κι αν είναι και ζητηθεί εν συνεχεία από τους υπόλοιπους να προσχωρήσουν σ΄αυτήν.
Η πρωτοβουλία αυτή είναι θεμελιώδης για την επιτυχία, καθώς θα καταδείξει την ενότητα στη διεκδίκηση και πρέπει να ανατεθεί ή ν΄αναληφθεί από πρόσωπο υψηλού κύρους, που θα μπορεί να συγκεντρώσει στο τραπέζι του διαλόγου όλους τους φορείς, θα εγγυάται την έκφραση όλων των απόψεων και την ισότιμη συμμετοχή στη διαδικασία.
Με βάση την πρόταση πρέπει να ανατεθεί η εκπόνηση μελέτης για τη βιωσιμότητα του Πανεπιστημίου στην οποία θα περιέχονται στοιχεία και προτάσεις, όπως π.χ για το επίσημο όνομα του Πανεπιστημίου, την έδρα, το είδος των σχολών με βάση τις παρούσες, αλλά και μελλοντικές ακαδημαϊκές και οικονομικές συνθήκες, τη χωροταξική κατανομή τους, σύμφωνα με τα οικονομικά, δημογραφικά και κοινωνικά στοιχεία κάθε πόλης, τη διαθεσιμότητα κτηριακών εγκαταστάσεων, τη σύνδεση των προτεινόμενων Σχολών με την τοπική και περιφερειακή οικονομία, τη φοιτητική στέγη και κυρίως εάν και πώς θα επηρεαστεί η λειτουργία των υφιστάμενων και λειτουργούντων Τμημάτων και Σχολών στη Στερεά.
Όλα τα ανωτέρω και πολλά άλλα είναι σημαντικά, δικαιούνται να τα γνωρίζουν οι πολίτες της Στερεάς και ασφαλώς πρέπει τεκμηριωμένα να τεθούν υπόψη, είτε στην παρούσα, είτε σε μελλοντική Κυβέρνηση, που θα κληθεί να λάβει μια τόσο σημαντική απόφαση.
Και ασφαλώς τίποτα από όσα ενδεικτικά αναφέρω παραπάνω δεν είναι επουσιώδες. Η επιλογή κατάλληλου επισήμου ονόματος μπορεί να προσδώσει ύψιστο συμβολισμό στο Ίδρυμα. Το όνομα «Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας» π.χ αναφέρεται-περιορίζεται νοηματικά στην
τοπική-χωρική περιφέρεια λειτουργίας του Πανεπιστημίου, αντίθετα το όνομα «Δελφικό Πανεπιστήμιο», που είχε παλαιότερα προταθεί, νοηματοδοτεί εξωστρέφεια και οικουμενική εμβέλεια. Αυτονόητα η επιλογή του ενός ή του άλλου ονόματος προσδιορίζει και την έδρα του Ιδρύματος.
Ομοίως η επιλογή των Σχολών αποτελεί κορυφαίο ζήτημα, το οποίο ήδη γίνεται αντικείμενο λαϊκίστικης και κομματικής πλειοδοσίας, διαβάζω π.χ Νομική Σχολή στη Λιβαδειά, ενώ στην Άμφισσα προτείνεται η ίδρυση οικονομικού τμήματος, δίχως να λαμβάνεται υπόψη ότι ήδη λειτουργεί, όπως αναφέρω παραπάνω, Οικονομικό Τμήμα.
Η πρόοδος του τόπου μας απαιτεί σκληρή και διαρκή προσπάθεια και επιμονή. Οι υψηλοί στόχοι, που δημιουργούν υψηλές προσδοκίες στους πολίτες πρέπει να υποστηρίζονται με τεκμηρίωση και σοβαρότητα, διαφορετικά ευτελίζονται, οδηγούν σε απογοήτευση και απαξίωση, όσων ως ταγοί φιλοδοξούμε να τους υπηρετήσουμε. Δεν κρινόμαστε για τις καλές προθέσεις και μόνο την προσπάθεια, αλλά για την πληρότητα της προετοιμασίας και κυρίως για το αποτέλεσμα, που υπονομεύεται από ανεπαρκή και μη σοβαρή προετοιμασία.
Και μια τελευταία φράση, που αφορά τη Φωκίδα και έχω την πεποίθηση ότι εκφράζει όλους μας. Συζητάμε μόνο για ενισχυτικές και συμπληρωματικές προς τις λειτουργούσες ακαδημαϊκές δομές, που δεν θα θέσουν σε κίνδυνο τη βιωσιμότητά τους. Τίποτα δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό, εάν δεν εξασφαλίζει την καλή, εύρυθμη και σταθερά δυναμική λειτουργία του υφιστάμενου Τμήματος με τους σκοπούς και προοπτικές που αναφέρω παραπάνω για την οποία έχουμε μοχθήσει και ασφαλώς δεν είμαστε διατεθειμένοι να διακινδυνεύσουμε.
ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΜΠΟΥΓΑΣ
ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΦΩΚΙΔΑΣ
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ Δρ.Ν
Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ώρα της Φωκίδας», στις 14 Οκτωβρίου 2025.