Η ήπια αλλά ουσιαστική αναμόρφωση του Οικογενειακού Δικαίου
Η κυβέρνηση τόλμησε να εισηγηθεί τον νόμο για την αναμόρφωση του Οικογενειακού Δικαίου, με κεντρικό άξονα την αλλαγή των ζητημάτων γονικής μέριμνας και επιμέλειας των παιδιών σε περίπτωση διακοπής της έγγαμης συμβίωσης. Υλοποιήθηκε, έτσι, μια κεντρική προεκλογική δέσμευση της ΝΔ, καθώς το υπουργείο Δικαιοσύνης προέβη, δεκαετίες μετά την τελευταία σχετική νομοθετική παρέμβαση, στη σημαντική αυτή μεταρρύθμιση, την οποία τόσοι έχουν κατά καιρούς εξαγγείλει, αλλά ουδείς είχε κάνει πράξη για διάφορους λόγους.
Επιτέλους η διευθέτηση των οικογενειακών διαφορών απλοποιείται, χωρίς όμως να μετατοπίζεται το κέντρο βάρους από το ασφαλές και ουσιαστικό κριτήριο - το εκάστοτε αληθές συμφέρον του παιδιού.
Χωρίς αμφιβολία, οι δικαστικές διαβάζεις μεταξύ γονέων, ιδίως όταν διαρκούν επί πολλά χρόνια και συχνότατα επιφέρουν εντάσεις, έχουν βαρύτατες επιπτώσεις (και) στα παιδιά. Χρέος του νομοθέτη είναι αυτές -ει δυνατόν- να αποτρέπονται, μέσω της προσφυγής στην εξωδικαστική επίλυση των διαφορών ή, σε περίπτωση που οδηγούνται αναγκαστικά στις δικαστικές αίθουσες, μέσω διευθέτησης των ζητημάτων κατά τρόπο ώστε να μη διαιωνίζεται μια δυσχερής κατάσταση.
Στο πλαίσιο αυτό, οι ψηφισθείσες διατάξεις προβλέπουν -μεταξύ άλλων- ότι οι δικαστές, οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι με τη διάγνωση της κάθε ξεχωριστής περίπτωσης, θα υποβοηθιούνται από τη νομοθετική καθιέρωση του τεκμηρίου για την επικοινωνία του γονέαπου δεν συγκατοικεί με το τέκνο (ένα τρίτο επί του συνόλου), ενώ, επιπλέον, καθιερώνονται ενδεικτικά κριτήρια στοιχειοθέτησης κακής άσκησης της γονικής μέριμνας. Τα ανωτέρω, ωστόσο, τίθενται κατά τρόπο όχι απόλυτο και αδιαμφισβήτητο, αλλά θα προσαρμόζονται ή θα αναθεωρούνται, σύμφωνα με τα υπό κρίση πραγματικά περιστατικά. Επιχειρείται έτσι να εξασφαλιστεί η ισσόροπη επικοινωνία των παιδιών με αμφότερους τους γονείς, προς μεγιστοποίηση του ποιοτικού χρόνου, άρα και πληρέστερη στήριξη των παιδιών, ψυχική και πνευματική.
Περαιτέρω, ο νόμος καταδεικνύει την παιδαγωγική διάσταση της νομοθέτησης, δεδομένου ότι προβλέπεται η διενέργεια σεμιναρίων επιμόρφωσης των δικαστικών λειτουργών επί του νέου νομοθετικού πλαισίου από ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς.
Στον νόμο, αντίθετα με ό,τι ισχυρίζεται η Αντιπολίτευση, δεν επιβάλλεται συγκεκριμένη νομική μορφή επιμέλειας των τέκνων. Όλες οι μορφές επιμέλειας εξακολουθούν να προβλέπονται - η «συνεπιμέλεια» δεν καθίσταται υποχρεωτική. Οι προταθείσες διατάξεις στοιχειοθετούν ήπιες νομοθετικές αλλαγές και δεν αιφνιδιάζουν ή προκαλούν καμία εκ των πλευρών.
Κατά τον Τζέιμι Έντγκαρ Χούβερ «καμιά προσπάθεια επιβολής νόμου δεν μπορεί να λύσει ένα πρόβλημα που ανάγεται στην οικογένεια». Ο νομοθέτης ασφαλώς δεν φιλοδοξεί, ως δια μαγείας, να αποτρέψει κάθε μορφή κατάχρησης ούτε, ασφαλώς, να επιλύσει όλα τα ζητήματα - πριν καν εφαρμοστούν οι νέες διατάξεις στην πράξη - που αντιμετωπίζει η σύγχρονη οικογένεια. Κρίσμιη, ωστόσο, αναδεικνύεται η σωστή λειτουργία των φορέων και των διαδικασιών, προς επίλυση των προβλημάτων που αναφύονται κατά τη διακοπή της έγγαμης συμβίωσης ή κατά την πλημμελή άσκηση της γονικής μέριμνας.
Ο Ιωάννης Δ. Μπούγας είναι Βουλευτής Φωκίδας, γενικός γραμματέας της ΚΟ της ΝΔ.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο, στις 29 Μαΐου 2021.