Ιστορική η οριοθέτηση ΑΟΖ με Ιταλία και Αίγυπτο
Οι ελληνοτουρικικές σχέσεις που αυτό το διάστημα διανύουν μια από τις δυσκολότερες φάσεις τους, είναι το θέμα της συνέντευξης που παραχώρησε ο Βουλευτής κ. Ιωάννης Μπούγας στην ΩτΦ.
Η στάση του ΝΑΤΟ, τα λάθη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου, η στάση της Ελλάδας, αλλά και η ψήφος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης στη συμφωνία με την Αίγυπτο είναι μερικά από τα πολύ σοβαρά θέματα επί των οποίων τοποθετείται ο Βουλευτής.
ΩτΦ: Ο υπουργός άμυνας της χώρας μας κ Παναγιωτόπουλος σε πρόσφατη συνάντηση με το γραμματέα του ΝΑΤΟ Στόλτενμπεργκ μετέφερε το μήνυμα του πρωθυπουργού πως «η πολιτική των ίσων αποστάσεων του ΝΑΤΟ είναι επιζήμια για τη χώρα μας αλλά και για τη συνοχή της Συμμαχίας και συνεπώς δεν είναι αποδεκτή». Να υποθέσω ότι η λέξη «συνοχή» έχει να κάνει με προειδοποίηση της χώρας μας για ενδεχόμενη αλλαγή της σχέσης μας με την ατλαντική συμμαχία στα πρότυπα του 1974 όταν αποχωρήσαμε από το στρατιωτικό σκέλος σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την εισβολή στην Κύπρο;
Ι.Μ.: Οι γνωστές εξελίξεις στην ΝΑ Μεσόγειο και η όλη συμπεριφορά της Τουρκίας υποσκάπτει τη σταθερότητα του ΝΑΤΟ. Όπως ο Πρωθυπουργός έχει τονίσει, η πολιτική των ίσων αποστάσεων είναι αντιπαραγωγική και, τελικά, μη αποδεκτή. Η Ελλάδα είναι σταθερά έτοιμη για διάλογο. Έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη ότι οι θέσεις μας είναι απολύτως συμβατές προς το Διεθνές Δίκαιο και τη Νομολογία του Δικαστηρίου της Χάγης. Δεν νοείται όμως πραγματικός διάλογος υπό καθεστώς απειλών ή παραβίασης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Μέχρι σήμερα, η Τουρκία είναι εκείνη που έχει απειλήσει ευθέως με αποχώρηση από το ΝΑΤΟ, ισχυριζόμενη μάλιστα ότι χωρίς αυτήν η Συμμαχία δεν πρόκειται να επιβιώσει.
ΩτΦ: Γενικότερα, το ΝΑΤΟ περνά μια περίοδο κρίσης που μπορεί και να είναι δομικού χαρακτήρα. Από τη μια ο Εμανουέλ Μακρόν κάνει λόγο για «κλινικά νεκρή συμμαχία», από την άλλη ο Τραμπ δείχνει να το υπονομεύει ολοένα και περισσότερο και βεβαίως βλέπουμε τις πρόσφατες δηλώσεις Στόλτεμπεργκ αλλά και μια χώρα μέλος του ΝΑΤΟ (Τουρκία) να δείχνει τα δόντια της ενάντια σε κράτος μέλος της ίδιας συμμαχίας (Ελλάδα). Ποια είναι η δική σας θέση με φόντο όλα αυτά τα φαινομενικά παράδοξα που συμβαίνουν;
Ι.Μ.: Η αδυναμία των διεθνών διαμεσολαβητών να δημιουργήσουν γέφυρες μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας δείχνει ανάγλυφα πόσο λίγη προσοχή έχει ληφθεί τις τελευταίες δεκαετίες για την εξάλειψη των αιτιών της διαμάχης, σε διεθνές επίπεδο. Η εικόνα που αποτυπώνεται σε διεθνή ΜΜΕ είναι ότι, εν προκειμένω, το ΝΑΤΟ παρέλυσε κι ότι γι’ αυτό έχει η Ευρώπη συνολικά την πολιτική ευθύνη.
ΩτΦ: Είστε ευχαριστημένος από τη στάση της Ε.Ε. και ειδικά της Γερμανίας στην Ελληνοτουρκική κρίση; Θεωρείτε ότι οι όποιες κυρώσεις ενάντια στην Τουρκία είναι ικανές να ανακόψουν την καουμπόικη συμπεριφορά της γείτονος;
Ι.Μ.: Η κυβέρνηση της Άγκυρας, μέχρι στιγμής, δεν έχει δείξει να αποθαρρύνεται από τις προειδοποιήσεις ολόκληρης της ΕΕ, όχι μόνο της Γερμανίας. Μάλιστα, ως απάντηση, έχει απειλήσει με ακύρωση της συμφωνίας για το προσφυγικό και την προώθηση εκατομμυρίων μεταναστών στην Ευρώπη. Απαιτείται λοιπόν, άμεσα να υπάρξουν ξεκάθαρες δηλώσεις και αυστηρές κυρώσεις έναντι της Τουρκίας. Πώς είναι ανεκτό η Άγκυρα να παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα δύο κρατών-μελών, της Ελλάδας και της Κύπρου, και να μην υπάρχει ισχυρή αντίδραση από την Ευρώπη συνολικά;
ΩτΦ: Θεωρείτε ότι η χώρα μας θα πρέπει να προχωρήσει στην αύξηση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 μίλια παρά το casus belli της Τουρκίας;
Ι.Μ.: Κατ’ αρχάς, το Διεθνές Δίκαιο αναγνωρίζει ως αναφαίρετο δικαίωμα των κρατών την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης τους στα 12 ν.μ. Η Ελλάδα έχει πάγια άποψη ότι ο χρόνος και ο τόπος άσκησης των εν λόγω δικαιωμάτων είναι ένα ζήτημα που απορρέει από την εθνική της στρατηγική. Η τμηματική επέκταση, όπως πρόσφατα ανακοινώθηκε από τον Πρωθυπουργό αναφορικά με το Ιόνιο, δεν αποτελεί απεμπόληση του δικαιώματος, το οποίο η χώρα θα εφαρμόσει όταν κρίνει σκόπιμο και στο Αιγαίο. Η Κυβέρνηση έδωσε ξεκάθαρο στίγμα ενός «τετελεσμένου», που εμπεριέχει, πέραν των άλλων, και συμβολικό διπλωματικό μήνυμα.
«Θα ενισχυθούν ουσιαστικά οι Ένοπλες Δυνάμεις μας»
ΩτΦ: Υπάρχει διάχυτη η αντίληψη ότι τα τελευταία χρόνια η Τουρκία έχει ενδυναμωθεί στρατιωτικά σε αντίθεση με την Ελλάδα η οποία έχει περικόψει δαπάνες λόγω της δεκαετούς οικονομικής κρίσης. Μπορούμε να ανταποκριθούμε σε μια ένοπλη σύρραξη; Αν δεν το αποφύγουμε, εσείς πως το βλέπετε να εξελίσσεται; Θα είναι ένα θερμό επεισόδιο ή κάτι παραπάνω;
Ι.Μ.: Ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε πρόσφατα από τη Θεσσαλονίκη ότι, μετά από μια περίοδο αποεπένδυσης στην άμυνα, ήρθε η ώρα να ενισχυθούν ουσιαστικά οι Ένοπλες Δυνάμεις μας. Σε κάθε περίπτωση, η Χώρα μας έχει διαμηνύσει σε όλους τους τόνους ότι δεν θα ανεχθεί ουδεμία παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Δεν φοβόμαστε, αλλά δε θεωρούμε ότι είναι προς το συμφέρον των μερών, ιδίως της επιτιθέμενης Τουρκίας, να βγει η κατάσταση εκτός ελέγχου. Η Ελλάδα θα εξαντλήσει κάθε περιθώριο για εξεύρεση «αναίμακτης» λύσης και μόνο στη περίπτωση που η τουρκική πρόκληση φθάσει στην κόκκινη γραμμή μας, θα απαντήσουμε με στρατιωτικά μέσα. Διαθέτουμε την αποφασιστικότητα και την ισχύ να το πράξουμε.
«Η ενεργητική διπλωματία που ασκεί η Χώρα μας έχει ήδη αποτελέσματα»
ΩτΦ: Γιατί η χώρα μας τα τελευταία χρόνια δεν έχει προχωρήσει σε έρευνες σε αυτό που το διεθνές δίκαιο θεωρεί «ελληνική υφαλοκρηπίδα»; Αυτό από μόνο του δεν είναι ένα στοιχείο ότι έχει γκριζάρει μια ολόκληρη θαλάσσια περιοχή;
Ι.Μ.: Η Ελληνική Κυβέρνηση διατηρεί το αναφαίρετο δικαίωμα διεξαγωγής ερευνών και διεξάγονται έρευνες, όχι με σκοπό πρόκλησης ή επιβεβαίωσης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, τα οποία είναι απολύτως κατοχυρωμένα, αλλά πραγματικής αξιοποίησης του εθνικού μας πλούτου. Στο ίδιο πλαίσιο συνεργαζόμαστε με άλλες χώρες για την χάραξη ΑΟΖ, ώστε τόσο τα εμπλεκόμενα Κράτη, όσο και οι εταιρείες που διαθέτουν τεχνογνωσία να πραγματοποιήσουν εξειδικευμένες έρευνες και εξορύξεις, να ενεργούν σε καθεστώς ασφάλειας για να υπάρξει ταχεία και αποτελεσματική εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων. Αυτό είναι και η βασική παράμετρος που επιμένουμε να διευθετήσουμε το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ με την Τουρκία, ώστε να προχωρήσουμε στην αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου, επ’ ωφελεία των λαών μας. Διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος να αναλωνόμαστε σε τριβές και διαμάχες και να αφήνουμε ανεκμετάλλευτο ζωτικής σημασίας για την πρόοδο των δύο Κρατών κοιτάσματα υδρογονανθράκων.
Το Διεθνές Δίκαιο προβλέπει πως σε μη οριοθετημένες ζώνες δεν μπορεί να γίνονται ενέργειες. Όπως ο Πρωθυπουργός έχει καταστήσει σαφές, είμαστε έτοιμοι, αν υπάρξει έμπρακτη αποκλιμάκωση, να συνεχίσουμε τις επαφές με μόνο αντικείμενο την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Η ενεργητική διπλωματία που ασκεί η Χώρα μας έχει ήδη αποτελέσματα, με νέες συμμαχίες στην Ευρώπη και με τον αραβικό κόσμο.
ΩτΦ: Μόλις πριν λίγες ημέρες το ελληνικό κοινοβούλιο επικύρωσε τη συμφωνία με την Αίγυπτο για μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ. Πότε θα συνεχιστούν οι συνομιλίες και επιπλέον θα ήθελα να ρωτήσω γιατί δεν προχωρά, επιτέλους, η οριοθέτηση και με την Κύπρο;
Ι.Μ.: Η Κυβέρνηση της ΝΔ αξιοποιεί επιτέλους τις διατάξεις του Διεθνούς Δικαίου υπέρ της, αντί απλώς να τις επικαλείται αόριστα. Μετά την πολύ σημαντική, ιστορική οριοθέτηση ΑΟΖ με την Ιταλία και την Αίγυπτο, κατέχουμε πράγματι νομικά εργαλεία στο οπλοστάσιό μας. Ήταν μια κίνηση «ματ», επιτρέψτε μου, μια καθ’ όλα νόμιμη, βάσει του δικαίου της θάλασσας, συμφωνία -η μοναδική στη συγκεκριμένη περιοχή-, η οποία προφανώς ακυρώνει στην πράξη το παράνομο τουρκο-λιβυκό σύμφωνο. Μέσω τέτοιων συμφωνιών, η Ελλάδα κατοχυρώνει τις δίκαιες θέσεις της σε σχέση με την υφαλοκρηπίδα της και την ΑΟΖ. Σε ότι αφορά την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Κύπρο τα δύο Κράτη βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις και σε εύθετο διπλωματικό χρόνο θα ανακοινωθεί το αποτέλεσμα.
ΩτΦ: Πως κρίνετε τη στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε σχέση με το «παρών» στην ψηφοφορία για τη μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Αίγυπτο;
Ι.Μ.: Η Ελλάδα κατήγαγε αναμφισβήτητα σπουδαίες διπλωματικές νίκες και πέτυχε επωφελείς διεθνείς συμμαχίες, με χώρες οι οποίες εκφράζουν τον ίδιο αξιακό κώδικα με μας και έτσι απομόνωσε ουσιαστικά την Τουρκία. Ο κ. Τσίπρας, αδύναμος να αντιληφθεί ή παραδεχθεί το μέγεθος των εθνικών επιτυχιών, επέλεξε το «παρών» που εξομοιώνεται με το «απών», υποκύπτοντας στα εσωτερικά διλήμματα του κόμματός του και στις εσωτερικές του αντιφάσεις. Για ακόμα μια φορά φάνηκε κατώτερος των περιστάσεων.
Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Η Ώρα της Φωκίδας, στις 17 Σεπτεμβρίου 2020.